Artikel over Tijd voor eten uit 2004 van Diny Schouten.

Op de conferentie 'Voedselveiligheid tot (w)elke prijs', georganiseerd door de 'Stuurgroep Technology Assessment (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit), december 2003, was een van de sprekers de Britse socioloog Tim Lang, schrijver van Food Wars. Als een van de oorzaken van het huidige dikmakende voedingspatroon - teveel vet, teveel suiker, teveel vleeseiwitten, te weinig groente en fruit - wees hij op de bestaande landbouwsubsidies. Die bevorderen dat juist ongezonde vetten en suiker veel te goedkoop zijn. De levensmiddelenindustrie profiteert daarvan, en dringt een voedingspatroon op dat aanwijsbaar desastreuze consequenties heeft op de gezondheid van kinderen. Tegen de Volkskrant zei Lang: 'Scholen moeten kinderen leren waar het voedsel vandaan komt. Laat mensen weer zien hoe voedsel geteeld wordt. Veel kinderen kunnen niet koken. Dan kun je toch niet zeggen dat ze goed opgeleid zijn!'

Als lid van het Consumentenplatform van het ministerie van LNV, en adviserend lid van de werkgroep Gezonde Voeding van InnovatieNetwerk Groene Ruimte, heb ik gemerkt dat er nagenoeg geen overheidsintitatieven zijn genomen om de kinderen te stimuleren gezonder te eten. Er is wel zorgelijke 'erkenning' dat het kennisniveau over 'gezond' en 'herkomst' en 'fabricage' angstig laag is. Het ministerie van VWS lijkt geen interesse te hebben in verbetering van het curriculum. Het enige vrijblijvende 'schoolproject' waarvan ik weet is het 'Schoolgruiten', dat kinderen een lollige, dus treurige, website voorzet. Ik heb begrepen dat op een paar scholen appels worden uitgedeeld, maar dat de herkomst ervan zorgvuldig onbesproken blijft. Wellicht is het fruit van hetzelfde genre als men in de supermarkt vindt: smakeloos omdat het uit verre koelhuizen komt, onrijp geplukt, en daarom juist de voornaamste oorzaak waarom er nog zo weinig fruit gegeten wordt. De inspanningen van het Voedingscentrum vind ik eveneens weinig overtuigend. 'Fruit 2 Day, Je dagelijkse portie fruit in één flesje' van Hero mag op het flesje zetten: 'voorkeursprodukt van het Voedingscentrum.' Aan de hoeveelheid conserveermiddelen die zo'n flesje bevat, zou ik zelf mijn gezondheid niet wagen. De kreet 'Geen suiker toegevoegd', maakt dat veel kinderen zich niet realiseren dat zo'n flesje aardig wat suiker bevat, een stuk of zeven suikerklontjes op 200 ml. Fruitsappen zijn een dikmaker van de eerste orde, daar waarschuwen kinderartsen voor. Ze waarschuwen ook voor het tandbederf: het sabbelen aan flesjes fruitsap is inmiddels een orthodontisch probleem! De houding van het Voedingscentrum, dat zich er bij neerlegt dat het eten van een appel voor kinderen al véél te moeilijk en te zwaar en te tijdrovend is, vind ik uitermate kwalijk.

Aan particulier initiatief heb ik gehoord over de smaaklessen van 'Eurotoques' en van Pierre Wind. Ze lijken me goed bedoeld, maar zo'n enkele smaakles op school heeft uiteraard geen beklijvend effect, en wat ik erover hoor is dat ze vooral 'leuk' moeten zijn.

Jullie werkplan is mij uit mijn hart gegrepen: kinderen de immens betere smaak laten proeven van 'beter' geproduceerde gewassen en produkten. Dat is voor hun opvoeding van belang, en dat is voor de afzet van kleinschalig en ecologisch duurzaam werkende boeren van belang. Het is ook voor het landschap van dichtbij van groot belang. Als we onze voedselvoorziening overlaten aan de vijf inkopers van de vijf supermarktconcerns die we nog kennen, staat er in Nederland geen appelboom meer, en zijn de koeien binnenkort naar goedkopere landen verhuisd.

Hartelijks,

Diny Schouten
eetjournalist
schrijfster van 'Het spek van slager Blom. Over wat er nog te eten is.'